Blog

Bol u kuku je česta pojava. Može biti uzrokovan promenama u samom zglobu kuka, ali i oštećenjima mekotkivnih struktura u okolini zgloba (mišići, ligamenti, tetive i druga tkiva koja okružuju zglob kuka).

Bolovi koji pitiču iz samog zgloba su najčešće lokalizovani na unutrašnjem delu kuka (prema preponi), a bolovi koji potiču iz okolnih struktura su uglavnom lokalizovani na spoljašnjoj strani kuka, gornjem delu butine i spoljašnjem delu stražnjice.

Najčešči uzroci bolova u kuku su: osteoartritis (degeneracija zgloba), bursitis (zapaljenje burzi u okolini zgloba), sakroiliitis (bol koji primarno potiče iz sakroilijačnih zglobova), iliotibijalni bolni sindrom (bol na spoljašnjoj strani natkolenice, odnosno duž iliotibijalne trake koja je zategnuta između kuka i kolena), trohanterični bolni sindrom (bol u spoljašnjem delu kuka uzrokovan oštećenjem mišićnih pripoja na velikom trohanteru butne kosti) i piriformni sindrom (bol u stražnjici i kuku koji nastaje kao posledica spazma piriformnog mišića).

Bol u kuku uzrokovan osteoartritisom

Osteoartritis je hronično, progresivno oboljenje zgloba kuka praćeno degeneracijom (propadanjem) zglobne hrskavice, koštanom hipertrofijom i sužavanjem zglobne pukotine.

Osnovni simptom je bol u predelu kuka (pretežno sa unutrašnje-preponske strane), koji se pojačava pri pokretima, a popušta u mirovanju. Pored toga, javljaju se i ograničenost pokreta i krepitacije (pucketanje u zglobu). Karakteristična je i jutarnja ukočenost koja traje do 30 minuta. U početku, bol se smiruje na primenu neopioidnih analgetika, ali vremenom dolazi do nestabilnosti zgloba i pojačavanja bola, koji se više ne može kontrolisati primenom uobičajenih lekova protiv bolova.

Lečenje može biti nefarmakološko (lokalna primena toplote ili hladnoće, smanjenje telesne težine, vežbanje, fizikalna terapija, rasterećenje zgloba), farmakološko (nesteroidni antiinflamatorni lekovi, obični analgetici, opioidni analgetici)), injekciona terapija-intaraartikularne injekcije (kortikosteroidne, hijaluronske, plazma obogaćena trombocitima)  i hirurško.

Levo je zdrav zglob, a desno osteortritis zgloba kuka

Bol u kuku uzrokovan burzitisom

Burze se male kesice ispunjene sluzavom tečnošću koje se nalaze u okolini zgloba kuka, između pojedinih tetiva ili između tetiva i kosti sa ulogom da smanje trenje između ovih struktura prilikom pokreta. U okolini zgloba kuka nalaze se dve velike burze koje se najčešće i upale: trohanterična burza, koja obavija veliki trohanter butne kosti i iliopsoas burza, koja se nalazi sa unutrašnje (preponske) strane kuka.

Burzitis je termin koji označava zapaljenje ovih kesica što se manifestuje bolom, otokom i smanjenom pokretljivošću zgloba kuka. Najčešće je uzrokovan prekomernim trenjem.

Osnovni simptom burzitisa je bol u kuku, koji se obično pojačava noću ili pri dugom hodanju i trčanju.

U lečenju se primenjuju nestoridni antiinflamatorni lekovi, kortikosteroidne injekcije i hirurgija.

Kortikosteroidna injekcija trohanterične burze na spoljašnjoj strani zgloba kuka

Bol u kuku u sklopu sakroilijačnog bolnog sindroma (sakroiliitis)

Bol poreklom iz sakroilijačnog zgloba često zrači u donji deo leđa, kuk, glutealnu regiju i nogu. Faktori koji provociraju sakroilijačni bol su produženo stajanje, povećano opterećenje jedne u odnosu na drugu nogu, penjanje uz stepenice, trčanje i produženi korak.

U lečenju se primenjuju farmakološka terapija (lekovi protiv bolova), fizikalna terapija, intraartikularne injekcije (injekcije u sakroilijačni zglob) i hirurško lečenje.

Pregled pacijenta sa sakroilijačnim bolnim sindrom (slika preuzeta iz knjige Dijagnostka i lečenje bola, autora Branislava Antića)

Bol u kuku u sklopu iliotibijalnog bolnog sindroma

Iliotibijalni bolni sindrom je bol koji se primarno javlja na donjem delu natkolenice, iznad spoljašnje strane kolena, ali i na spoljašnjoj strani kuka, a ponekad i duž čitave spoljašnje strane natkolenice.

Posledica je hroničnog (dugotrajnog opterećenja) iliotibijalnog trakta, najčešće usled čestih forsiranih pokreta savijanja i opružanja u zglobu kolena (trčanje, hodanje, čučnjevi).

U lečenju iliotibijalnog bolnog sindroma se primenjuje konzervativna terapija, koja uključuje lokalno hlađenje, vežbe istezanja iliotibijalnog trakta i primenu lekova protiv bolova. U upornijim slučajevima indikovana je infiltracija bolne tačke u predelu iznad kolena i eventualno spoljašnje strane kuka.  Nakon infiltracije, preporučuju se hlađenje i duboka masaža bolne tačke dva do tri puta dnevno, u periodu do dva dana, kao i  izbegavanje fizičkih aktivnosti u periodu od nekoliko dana.

Iliotibijalna traka sa označenim mestima najačeg bola u predelu iznad kolena i spoljašnje strane kuka (slika preuzeta iz knjige Dijagnostka i lečenje bola, autora Branislava Antića)

Bol u kuku u sklopu trohanteričnog bolnog sindroma

Trohanterični bolni sindrom je bol u predelu velikog trohantera butne kosti, koji nastaje kao posledica oštećenja mekotkivnih struktura u okolini velikog trohantera: mišića,tetiva, fascija i burzi.

Usled dugotrajnog hodanja ili trčanja, dolazi do trenja i posledičnog oštećenja okolnih mišića, tetiva i fascija, što uzrokuje trohanterični bolni sindrom.

Osnovni simptom je duboki, tupi ili žareći bol u spoljašnjem delovima kuka i glutealne regije, sa zračenjem duž spoljašnje strane natkolenice, a ponekad i potkolenice. Bol se pojačava pri ležanju na oboleloj strani, dužem stajanju, ustajanju iz sedećeg položaja, sedenju sa prekrštenom obolelom nogom, penjanju uz stepenice, kao i za vreme fizičkih aktivnosti (trčanje, duže hodanje).

Lečenje trohanteričnog bolnog sindroma podrazumeva primenu nesteroidnih antiinflamatornih lekova, fizikalnu terapiju, smanjenje gojaznosti i lokalno hlađenje. U upornijim slučajevima, indikovana je infiltracija posterolateralnog dela velikog trohantera kombinacijom lokalnih anestetika i kortikosteroida, koja u visokom procentu daje dobar obezboljavajući efekat.

Pregled pacijenta sa sumnjivim trohanteričnim bolnim sindromom (slika preuzeta iz knjige Dijagnostka i lečenje bola, autora Branislava Antića)

Bol u kuku kao posledica piriformnog sindroma

Piriformni sindrom se karakteriše bolom u kuku, glutealnoj regiji i natkolenici.

Osnovni simptom piriformnog sindroma  je bol u glutealnoj regiji, kuku, donjem delu leđa i nozi, koji se pojačava pri sedenju, ležanju i stajanju. Bol je lokalizovan u regiji iznad piriformnog mišića, a posebno na mestima njegovih pripoja na krsnoj kosti i velikom trohanteru (spoljašnja strana kuka).

Usled spazma piriformnog mišića, dolazi do kompresije išijadičnog nerva koji se nalazi neposredno ispod mišića, te zračenja bola u natkolenicu, a ponekad i potkolenicu, zbog čega se piriformni sindrom lako može pomešati sa bolom koji nastaje usled lumbalne diskus hernije. Prilikom hodanja, dolazi do zagrevanja mišića i umerenog smanjenja bola, koji se opet pojačava kada se mišić ohladi.

U lečenju piriformnog sindroma se koriste farmakološka terapija, fizikalna terapija i manuelne procedure, pa i hirurško lečenje. Međutim, najbolje rezultate daje  infiltracija ovog mišića kombinacijom lokalnog anestetika i kortikosteroida.

Infiltracija piriformnog mišića pod kontrolom neurostimulacije (slika preuzeta iz knjige Dijagnostka i lečenje bola, autora Branislava Antića)