Lečenje bola

Pacijenti sa fibromialgijom obično kažu: „Sve me boli.“  Naime, osnovna karakteristika fibromialgije su bolovi u mišićima i vezivnom tkivu, rasprostranjeni po celom telu. Bolovi su stalni, duboki, tupi ili pulsirajući, sa povremenim pojačanjima u toku dana, praćeni ukočenošću mišića. Izrazito se pojačavaju blagim pritiskom na mišiće i okolna tkiva. Pored bolova, javljaju se i drugi simptomi: sniženo raspoloženje, hronični umor, poremećaj sna, stomaćne tegobe, glavobolje… Stresne sitiuacije i vremenske promene pojačavaju fibromialgične bolove.

Iako je poznata od davanina, uzrok fibromialgije još nije otkriven. Znatno je češća kod žena, što ukazuje na mogućnost da hormonalni staus ima neku ulogu u njenom nastanku.

Dijagnoza se postavlja na osnovu razgovora sa pacijentom i kliničkog pregleda, koji pre svega podrazumeva palpaciju određenih tačaka u telu (mišićima). Za dijagnozu nisu potrebna nikakva snimanja, a laboratorijske analize su u normalnim granicama.

U lečenju fibromijalgije se primenjuju:

• Farmakološka terapija – antiepileptici, antidepresivi, nesteroidni antinflamatorni lekovi, opioidni analgetici.
• Infiltracije (blokade) najbolnijih mišićnih tačka (trigera)
• Fizikalna terapija
• Vežbe istezanja
• Psihoterapija

Fibromijalgija značajno smanjuje pokretljivost i negativno utiče na svakodnevne životne i radne aktivnosti. Fibromialgični bolovi se ne mogu poptuno eliminisati već samo kontrolisati. Pravovremena dijagnoza, edukacija pacijenta i porodice i primena različitih terapijskih procedura u zavisnosti od izraženosti simptoma, omogućavaju dobru kontrolu bolesti. Funkcionalna sposobnost i kvalitet života zavise, ne samo od izraženosti simptoma, već i individualnog stava pacijenta. Ima pacijenata koji tegobe doživljavaju kao katastrofu dovodeći se u stanje radne i životne afukcionalnosti, ali i onih koji ih poptuno ignorišu, ne javljaju se lekaru i uz, manje ili veće bolove, funkcionišu bez posebnih problema.

Bol u trtičnoj kosti nastaje kao posledica preloma (fraktura) ili iščašenja ove kosti (luksacija), ali postoje i tkz. idiopatski oblici kod kojih se ne može otkriti jasan uzrok bola. Tipična situacija za nastanak povrede trtične kosti je okliznuće na ledu i pad direktno na stražnjicu. Ali do povrede može doći i na druge načine, uključujući i naglo sedanje na tvrdu podlogu.

Tipična situacija u kojoj dolazi do preloma trtične kosti: pad na sedalni predeo.

Osnovni simptomi su bol u trtici (trtičnoj kosti) koji se širi u donji deo leđa, prepone i natkolenice. Bol se pojačava pri sedenju. Pošto se polomljena ili iščašena kost obično pomera prema napred i njen vrh dolazi u kontakt sa debelim crevom ili vaginom, bol se pojačava i pri velikoj nuždi i seksualnom odnosu.

U kliničkom nalazu je značajna palpacija (dodirivanje) trtične kosti,  pri čemu se provocira bol. Definitivna dijagnoza se postavlja na osnovu rendgenskog snimka ili magnetne rezonance, koja daje najbolji uvid u stanje trtične kosti.

U lečenju se koriste konzervativna terapija, injekciona terapija i hirurgija. Konzervativna terapija podrazumeva lekove protiv bolova uz zaštitne položaje (sedenje na jastuku sa otvorom u sredini, tako da pri sedenju nema oslanjanja na tričnu kost). Injekciona terapija podrazumeva subperiostnu infiltraciju kosti kombinacijom lokalnog anestetika i kortikosteroida.

Najbolje i trajne rezultate daje hirurško lečenje, koje podrazumeva odstranjenje polomljenog dela ili cele kosti. Radi se o rutinskoj operaciji koja daje odlične efekte u kupiranju ovog neprijatnog bolnog sindroma.

Zaštitni položaj za bol u trtičnoj kosti: jastuk sa otvorom na sredini

Bol u donjem delu leđa, pored ostalog, može biti i posledica oštećenja međupršljenskih zglobova (fasete). Ova vrsta bola u donjem delu leđa se označava kao fasetni sindrom (facet syndrome).

Koji su osnovni simptomi fasetnog sindroma?

Osnovni simptomi fasetnog sindroma su bol u donjem delu leđa koji se pojačava pri sedenju, dužem stajanju, povijanju tela unazad, bočnom savijanju i uvijanju tela oko svoje osovine. Bol je primarno lokalizovan u donjem delu leđa, premda može zračiti u kukove i natkolenice. Pritiskom u predelu iznad zahvaćenih zglobova, bol se dodatno pojačava. Pešačenje i ležanje na leđima sa savijenim kolenima dovode do smanjenja bola.

Kako se dijagnostikuje fasetni sindrom?

Kad se na osnovu žalbi pacijenta i kliničkog pregleda posumnja na fasetni sindrom, rade se rendgenografija, skener ili magnetna rezonanca lumbalnog dela kičmenog stuba, što omogućava definitivnu dijagnozu fasetnog sindroma.

Kako se leči bol u leđima uzrokovan fasetnim sindromom?

U lečenju fasetnog sindroma se primenjuju:

• Odmor, lokalno hlađenje ili grejanje
• Medikamentozna terapija (lekovi protiv bolova) – nesteroidni antiinflamatorni lekovi (diklofenak, ibuprofen i drugi), neopiodni analgetici (paracetamol, acetaminofen), a ponekad i opiodni analgetici (tramadol, morfin).
• Fizikalna terapija
• Infiltracija fasetnih zglobova (u fasetne zglobove se ubrizgava rastvor kortikosteroida i lokalnog anestetika).
• Radiofrekventna ablacija medijalne grane spinalnog nerva – toplotom se destruiše nervna grana koja inerviše kapsulu fasetnog zgloba.

Kako nastaje fasetni sindrom?

Fasete su mali zglobovi koji međusobno povezuju kičmene pršljenove. Slabinski (lumbalni) deo kičmenog stuba nosi najveću težinu tela zbog čega je najviše izložen mikrotarumama i različitim oštećenjima, ukjučujući i oštećenje međupršljenskih (intervertebralnih) zglobova, odnosno faseta. Pomenute traume dovode do raslojavanja zglobne kapsule, što uzrokuje subluksaciju (manje iščašenje) fasetnih zglobova. Ovo izaziva zapeljenje zgloba (sinovitis), kao i otok i zapaljenje okolnih struktura i pojačanu kontrakciju okolnih mišića. Na kraju dolazi do fibroze i stvaranja osteofita (reaktivnih koštanih izraštaja na zglobovima). Sve ove promene su uzrok bola u donjem delu leđa.

Označeni su međupršljenski (fasetni) zglobovi

Bol u kuku je česta pojava. Može biti uzrokovan promenama u samom zglobu kuka, ali i oštećenjima mekotkivnih struktura u okolini zgloba (mišići, ligamenti, tetive i druga tkiva koja okružuju zglob kuka).

Da li bol u leđima obavezno zahteva mirovanje? Šta ako vas budi tokom noći? Da li pomažu masaže i kreme? Koji lekovi pomažu? Kako da prepoznate trenutak kada se zbog bola u leđima morate javiti lekaru?

Diskus hernija (lumbalna, slabinska diskus hernija) je pomeranje diskusa iz međupršljenskog prostora u slabinskom delu kičme, pri čemu dolazi do uklještenja nervnog korena. Osnovni simptomi lumbalne diskus hernije su:

Operacija lumbalne diskus hernije jedna je od najčešćih u neurohirurgiji i odavno se smatra rutinskom. Ipak, pošto se radi o operaciji kičme, pacijenti često imaju veliki strah, te izbegavaju intervenciju i sami sebi narušavaju kvalitet života.

Iako nam moderan način života nameće svakodnevni rad na računaru, mi nismo stvoreni za to. Dugotrajno sedenje ispred ekrana može izazvati odgovarajuća, relativno ozbiljna oboljenja, praćena veoma jakim bolom i narušavanjem kvaliteta svakodnevnog života.

Prema podeli „Internacionalnog udruženja za glavobolje”, postoji preko 200 vrsta glavobolja. Neke od njih su veoma neobične, barem po nazivima. Da li ste ikada čuli za seksualnu, kašalj ili grom glavobolju?